 |
Devedhyansow hag Istori |
Gorsedh Kernow |
|
|
Desedhek an Governans Teythyek a leveris a-dro dhe Gernow yn y dherivas a 1994 - Nyns yw politek na kryjyk, kyn fo nebes a’y eseli bewek yn gwlasegeth Kernewek, ha gonisyow an eglos yn Kernewek yw synsys rag troyow arbennek dres an vledhen. Yth yw kefrysys dhe’n Gorsedhow a Gembra hag a Vreten Vyhan hag a’s teves kevrennow krev gans an dhiw wlas Keltek ma. Ny yllir posleva re grev na’s teves junyans vyth gans Drewydhieth na praktys pagan vytholl. |
Gwas Myghal (Henry Jenner), Rak treylyans brassa a |
|
Y’n dedhyow koth Keltek, Berdh - hwedhloryon, prydydhyon ha kanoryon a’s tevedha meur a vri avel gwithysi an ertach. Yth esa gansa leow a enor uhel dhe guntelesow posek hag a veu synsys yn kompes dhe safleow gordhys dres Breten, onan an pyth o an kylgh a veyn dhe Voskawen-un, yn pluw Beryan, war an hallow uhel a Gernow Howlsedhes. An hengov ma, yn unn sywya henna a Gembra, a veu dasserhys yn Kernow yn 1928 dhe Orsedh, po kuntelles a Verdh, dhe Voskawen-un, pan veu an kynsa Bardh Meur Kernow, Henry Jenner ha 12 Bardh, urdhys gans Arghdrewyth Kembra, gans Jenner ow kemeres an hanow Bardhek Gwas Myghal. (An titel Kembrek ‘Arghdrewyth’ ynweth ny’n jeves kevren gans Drewydhieth ha nyns yw marnas titel rag an Ughbardh). Wosa henna, y feu Gorsedh synsys pub bledhen an kynsa Dy’Sadorn mis Gwynngala, marnas dres bledhynyow an vresel 1939-45. Moy es 1,000 den ha benyn re beu gelwys dhe dhos ha bos Berdh, ha’n rol a res yw 496, y’ga mysk 56 neb yw trigys tramor, kyns oll yn Awstrali le mayth yw hengovyon Kernewek pur grev.  An Orsedh dhe Resrudh 2006 Bardhieth yw der alow yn unnik, nyns yw strothys dhe dus Kernewek genesik, ha ny wra eseledh dervyn skians an taves Kernewek, kynth eus Berdh lowr freth ynno. Solempnita an Orsedh yw synsys dre vras yn Kernewek, gans treylyansow Sowsnek rag prow a viroryon. Berdh a wisk gon ha kugh glas solempnyel, hag y hyllir kavos manylyon y’n rann Solempnitys ha Regalya. Dres an solempnita liwik, hag a bes a-dro dhe 1½ owr, Berdh dremenys yw perthys yn kov, piwasow gwrys rag gonis wordhi dhe Gernow, ha gwerysons res dhe’n re na re sewenas y’n kesstrivow bledhennek ygor rag skriforyon, prydydhyon hag artystyon. Pub assay yw gwrys dhe omvagli flehes skol, awos bos prederys y vos pur bosek y tal dhedha godhvos kemmys es del yw possybyl a-dro dh’aga mammvro ha’ga ertach. Golowpoynt an solempnita yw Dons an Bleujyow gans flehes gwiskys yn arbennek, ha rians a vanal arwodhek a vleujennow hag erbys gans an Arlodhes a Gernow, ynwedh gwiskys yn arbennek, ha’y servyadesow. Kanasow dhyworth Kembra ha Breten Vyhan a dheu yn gwisk a’ga Gorsedhow ha ri arethyow berr y’ga thavosow aga honan. Berdh nowyth yw urdhys gans an Bardh Meur, yn unn gemeres hanow Bardhek yn Kernewek hag a dhiskwedh aga frow arbennek, resekvaow, leow a dhevedhyans po kevrennow an teylu. Y worfen an solempnita dre di lelder dhe Gernow war an Kledha Kernow, hag a omdhiskwedh yn arwodhek Kalespur, Kledha Myghtern Arthur, ha kana Bro Goth Agan Tasow. Neb 250 Bardh a dheu yn kompes, hag awos hemma, an niver meur a viroryon, ha’n ethom a barkyans kyrri ha komodytys erel, nyns yw possybyl namoy synsi an solempnita dhe gelhyow a veyn down y’n pow kepar ha Boskawen-un, hag ytho dres niver a vledhynyow y feu dre vras skolyow bras ha’ga thiryow devnydhys. An tylleryow dre vras a dreyl a-dro dhe Gernow Howlsedhes, Kernow Kres ha Kernow Howldrevel. Yn farthus, ny wrug kewer dhrog herdhya an solempnita a-berveth marnas teyrgweyth dhia 1928. Yth yw solempnita poblek heb kost, hag attendyans yw dynerhys ha kennerthys. An jorna a worfen gans Keskan a dhiskwedh artystyon deythyak, hag yw ygor dhe’n poblek rag kost isel. Gonis kryjyk yn Kernewek, ynwedh ygor dhe’n poblek, ha heb kost, yw synsys y’n ranndir teythyak ternos, Dy’Sul, dhe 3eur. |
|||||||||||
|
|||||||||||
